Vragen, vragen, vragen en niet helpen

Als onderzoeker met een focus op de gezondheid van mensen die het moeilijk hebben, voel je je af en toe machteloos en bezwaard. Natuurlijk draag je met je onderzoek in theorie een klein steentje bij aan het verminderen van gezondheidsverschillen, maar dat is allemaal wel erg indirect. En ondertussen vraag je mensen keer op keer om hun verhaal te vertellen. Bijvoorbeeld over hoe moeilijk het is om met weinig geld toch kinderen (gezond) groot te brengen. Kunnen we het wel maken om steeds maar weer te vragen en te vragen en niet te helpen? We vroegen het aan onze vaste adviesgroep met mensen die van weinig geld moeten rondkomen.

In onze vaste adviesgroep bespreken we elke keer een ander thema, waar wijzelf of onze collega’s van de afdeling Gezondheidsbevordering van de Universiteit Maastricht onderzoeksvragen over hebben. De insteek is dus dat de adviesgroep ons helpt, om ons onderzoek beter te laten aansluiten bij groepen voor wie gezond leven het lastigste is. Maar in de praktijk is het natuurlijk geen éénrichtingsverkeer. Naast het geven van advies aan ons, wisselen adviesgroepleden ervaringen uit in de groep, luisteren ze naar elkaar, geven ze elkaar tips en bieden elkaar hulp. Dat is dan ook de eerste reactie op onze vraag of we wel op deze manier door kunnen gaan; of wij als onderzoekers wel genoeg doen: het organiseren van de adviesgroep wordt gewaardeerd en is steunend.

Onze adviesgroep helpt niet alleen om ons onderzoek beter en relevanter te maken. We bieden ook iets aan de mensen die meedoen. Dat wisten we ergens natuurlijk al wel, maar door het met hen te bespreken, wordt het voor ons als onderzoekers ook duidelijker. Deelnemers geven aan dat ze zich normaal zouden schamen om hun ervaringen over leven met weinig geld te delen. Maar alles wat je hier zegt blijft anoniem en je bent met anderen die in dezelfde situatie zitten en die je kunt vertrouwen. Het is een veilige omgeving om te oefenen met je uitspreken in een groep. Een deelnemer die daar normaal veel moeite mee heeft, doet dat in onze groep steeds makkelijker. En, zo geeft een andere deelnemer aan, het zet je toch ook wel aan het denken over gezonder leven. Volgende week gaat zij stoppen met roken, (mede) door het gesprek dat we daar tijdens de vorige bijeenkomst over hadden. Een andere deelnemer biedt spontaan aan dat ze haar altijd mag bellen als ze een moeilijk moment heeft.

Aan het eind van de bijeenkomst delen we supermarktbonnen uit. Die krijgen de adviesgroepleden na elke bijeenkomst, als dank voor hun tijd en inbreng. Niet meer dan normaal om mensen die adviseren over ons onderzoek daarvoor te betalen natuurlijk. En toch is het fijn om nu nog iets beter te begrijpen dat onze adviesgroep meer is dan alleen een zakelijke ruil tussen ervaringskennis en een supermarktbon. Het gaat ook om luisteren, vertrouwen en verbinden.

Blog door Gera Nagelhout
(deze blog verscheen ook op adviesgroepmaastricht.wordpress.com)